ΑΔΗΜΟΣΙΕΥΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ - ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΔΟΥ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ - ΠΛΑΤΑΝΟΥ - ΡΑΧΕΣ ΤΥΜΦΡΗΣΤΟΥ

Εγκαίνια της επαρχιακής οδού Ναυπάκτου - Πλατάνου [08/09/1952]

Αδημοσίευτη έρευνα Γιάννη Πορφύρη

Αμέσως μετά την βάρβαρη σκληρή Γερμανική Κατοχή και τον αδελφοκτόνο εμφύλιο σπαραγμό της δεκαετίας 1940 -1950, άρχισε δειλά - δειλά η ανοικοδόμηση της Ελλάδος. Η ορεινή Ναυπακτία στερείτο παντελώς στοιχειώδους οδικού αμαξιτού δικτύου. Η μεταφορά ανθρώπων και αγαθών διακινείτο με άλογα και ημιόνους των αγωγιατών.

Για το ιστορικό αναφέρομε δυο σοβαρές προσπάθειες κατασκευής δρόμου από τους Πλατανιώτες. Η πρώτη έγινε την δεκαετία 1830 – 1840 από τον εξέχοντα Πλατανιώτη Ιωάννη Ροντήρη [ταμία της Φιλικής Εταιρείας] και στόχευε την ένωση Πλατάνου Θέρμου μέσω Αρτοτίβας ΚΑΜΠΟΥΛΑΚΗ και η δεύτερη σχεδόν αμέσως μετά από τους ομογενείς Πλατανιώτες της Ρουμανίας αδελφούς Τσώνη που είχε προγραμματίσει διάνοιξη μέσω Χάνι Μπανιά, παραποταμίως, Πόριαρι, Στράνωμα, Γερακάρι, Γέφυρα Δορβιτσάς, Βονώρτα Πλάτανο και συνέχεια. 

Στο μέσον ο περίφημος Κατσιγιάννης από τη Μηλιά

Η δεύτερη απέτυχε, λόγω εξαγοράς του εμπειροτέχνη εργολάβου Κατσιγιάννη από τους κύκλους του Λομποτιανίτη πολιτικού Καναβού με μαεστρία, καταναλώνοντας όλα τα χρήματα για δήθεν διάνοιξη  τούνελ στα βράχια πριν του Πόριαρι. Δηλαδή αντί να χαράξει το τούνελ στα βράχια στα ΣΤΕΝΑ ΠΟΡΙΑΡΙ, παράλληλα με το ποτάμι το κατηύθυνε στα έγκατα της Γης! Ως γνωστόν υπήρχε τότε μεγάλη κόντρα πολιτική μεταξύ Πλατάνου – Ανω Χώρας για τα πρωτεία της πρωτεύουσας των Κραβάρων. 

Ο πρωταγωνιστής των ΣΤΕΝΩΝ ΠΟΡΙΑΡΙ

Κόρη, εγγονός και δισέγγονος του Κατσιγιάννη από το χωριό ΠΟΡΟΣ

Ηλθε λοιπόν αισίως το 1950 και οι τότε πολιτικοί μπήκαν στο χορό και ενεργοποιήθηκαν. Ο τότε Υπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως αείμνηστος Ναυπάκτιος Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας, αλλά και οι αείμνηστοι Ιντζές και Ζήσης Ζαβέρδας πρωτοστάτησαν με τις παρεμβάσεις των για την χάραξη και υλοποίηση της εθνικής οδού που θα συνέδεε Ναύπακτο με Ράχες Τυμφρηστού.  Υπογράφησαν οι υπουργικές αποφάσεις και στις 08/09/1952, έγιναν τα εγκαίνια στην Ναύπακτο με μεγάλη λαμπρότητα.

Τον αγιασμό έκανε ο Πλατανιώτης την καταγωγή Μητροπολίτης Ναυπακτίας και Ευρυτανίας κ.κ. Χριστοφόρου, με το εκκλησιαστικό επιτελείο του και τον Πλατανιώτη αρχιερατικό επίτροπο αείμνηστο αιδ. Γεώργιο Ροντήρη, ο πρόεδρος Κοινότητας Πλατάνου Ν. Πρωτοπαπάς, το κοινοτικό συμβούλιο Πλατάνου και πλήθος κόσμου.

 

Ακούστε και δείτε ένα αντιπροσωπευτικό βίντεο με φωτογραφίες του ξακουστού STUDIO ΚΟΥΡΜΟΥΣΗ και τη φωνή του εκφωνητή της ΕΡΤ το Σεπτέμβριο του 1952

http://youtu.be/Eqgnw58QFSw

Οι Υπουργοί Προεδρίας της Κυβερνήσεως Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας και Δημοσίων Έργων Παύλος Ντεντιδάκης παρίσταντο στην λαμπρή τελετή εγκαινίων,  της επαρχιακής οδού που θα συνδέσει τη Ναύπακτο με την κωμόπολη Πλάτανος. Μετά τον αγιασμό οι Γ. Αθανασιάδης-Νόβας και Π. Ντεντιδάκης εκφωνησαν πολιτικούς λόγους προς τους συγκεντρωμένους κατοίκους.

Ηδη την τριετία 1950 – 1952 στα χωριά της ορεινής Ναυπακτίας οι πρόεδροι κοινοτήτων, τα εκκλησιαστικά συμβούλια, νεοσύστατοι τοπικοί φιλοπρόοδοι σύλλογοι με την συνδρομή των ομογενών μας με σκληρή προσωπική εθελοντική εργασία διάνοιξαν κομμάτια δρόμου με τα χέρια της οδού που χάραξε ο τότε επαρχιακός μηχανικός κ. Κανελλόπουλος. 

Μια μεγάλη διαμάχη τότε ξέσπασε μεταξύ Πλατάνου και Βονώρτας για την χάραξη. Οι τότε προύχοντες Πλατανιώτες φίλοι του Λομποτιανίτη πολιτικού Καναβού  [Ν. Πρωτοπαπάς, Δημ. Λ. Γερμανός, Γεώρ. Π. Σουμπασάκος, Ευθ. Αρ. Δημητρακόπουλος] ήθελαν να αποκλείσουν την Δορβιτσά και τον Κάτω Πλάτανο από την χάραξη για να έχουν το μονοπώλιο της προόδου και του εμπορίου και κατάφεραν με 4, 5 συγγενείς τους από Βονώρτα [Γεώργιος Ι. Κυριαζής ή Λαδιώργος, Ελένη Δανιά, Νικ. Μ. Κυριαζής] να δημιουργήσουν πρόβλημα, στέλνοντας δήλωση με 45 υπογραφές Πλατανιωτών ότι οι εκ Βονώρτας (τεράστιο ψέμα) δεν ήθελαν να περάσει ο δρόμος από το χωριό τους (!)

Οι εκ Βονώρτας ομογενείς της Αμερικής συνέδραμαν τον πρωτεργάτη του αγώνα αείμνηστο Νικόλαο Ιωάν. Πορφύρη, πατέρα μου και τελικά κατάφεραν να περάσει ο δρόμος στην τοποθεσία ΓΑΥΡΑ. Στον αγώνα αυτό έπαιξε ρόλο η προσωπική φιλία του με τον Νόβα και η συνδρομή του τότε στρατηγού της Αστυνομίας κ. Ανδρέα Κωσταρά και του Γεν. Δ/ντή Τελωνείων Ελλάδος Αντωνίου Πορφύρη.

Για την ιστορία σημειώνουμε ότι το 1952 ο Νικ. Πορφύρης συγκάλεσε λαϊκή συνέλευση του χωριού στο μαγαζί του Βαγγέλη Τάγκαλου και οργανώθηκε επιτροπή αγώνα με πρόεδρο τον Νικ. Πορφύρη, ταμία τον Ιωάννη Κ. Κυριαζή και μέλη τους αειμνήστους Γεώργιο Β. Αργύρη, Μιχ. Πλατανιώτη και Ιωάννη Γ. Κατσίκα. Ομάδα περιφρούρησης ήταν οι αείμνηστοι Κων/νος Ζαγγανάς, Γεώργ. Ε. Τάγκαλος, Γεώργιος Δ. Σικόλας, Αναστάσιος Αδραχτάς, Βασίλειος Αδραχτάς, Κων. Αθ. Σκουφής και Κωστ. Τσουκαλής.

Στην Λαϊκή Συνέλευση δεσμεύθηκαν όλοι να ψηφίσουν αυτόν που θα τους έφερνε το δρόμο στο χωριό, δηλαδή τον Νόβα. Με τις φιλίες και γνωριμίες του ο Νικ. Πορφύρης κατάφερε (μέσω Νόβα) να πάρει η επιτροπή αγώνα εργαλεία και χρηματικό ποσό για τις ανάγκες των και τα έξοδα απαλλοτρίωσης μιας αμπέλου του Δημ. Γερμανού, από το γραφείο Προνοίας – Εργασίας Μεσολογγίου. 

Και δυο τρία σημαντικά αξέχαστα περιστατικά.

ΠΡΩΤΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ

Κάποτε σε μια διαμάχη στη τοποθεσία ΦΤΕΡΗ ο Νομομηχανικός Καρκαντζός, φερέφωνο των Πλατανιωτών και ο τότε Διοικητής Σταθμού Χωροφυλακής Πλατάνου Επαμ. Τσώλος κινήθηκαν να χτυπήσουν τον Νικόλαο Πορφύρη και τον μπουλτοζιέρη, για να τρομάξουν τους Βονωρτιάνους! Τότε άρπαξε μια χατζάρα ο αείμνηστος Κώστας Ζαγγανάς και δίκην ΝΙΝΤΖΑ καταρόμαξε τους παρεκτραπέντες, φωνάζοντας: «Πίσω και σας έφαγα, δεν χαρίζομαι, έκανα χασάπης στην Μικρά Ασία!» Πράγματι ο αείμνηστος μπαρμπα Κώστας πολέμησε και ανδραγάθησε στην Μικρά Ασία και την Ευρωπαϊκή Τουρκία.

ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ

Στην Αμερική υπήρχε παραπληροφόρηση στον εκεί σύλλογο ομογενών ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ και έτσι ο Νικ. Πορφύρης για να λύσει το ζήτημα πηγε στο Μεσολόγγι, πήρε αντίγραφο από τις 4 μόνο Βονωρτιάνικες αντιδραστικές υπογραφές και το έστειλε στην Αμερική! Τότε οι ομογενείς με πρωτεργάτες τους δραστήριους πατριδολάτρες αδελφούς Αθανάσιο και Δημήτριο Γεωργ. Πράκα έστειλαν αυστηρή επιστολή με την ιστορική φράση – προτροπή – προειδοποίηση: «Αν δεν βοηθήσετε να έρθει ο δρόμος στο χωριό, δεν είστε παιδιά της Αγίας Παρασκευής…»

ΤΡΙΤΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ

Για να εκδικηθούν οι Πλατανιώτες τους αντάρτες Βονωρτιάνους κατάφεραν να τους παραπλανήσουν να μην ψηφίσουν όπως είχαν  δεσμευθεί τον ευεργέτη τους υπουργό Αθανασιάδη Νόβα, αλλά τον Ιντζέ, πλην τριών [Νικ. Πορφύρης, Μιχ. Πλατανιώτης, Κων. Παναγιωτόπουλος] και να τους ρεζιλέψουν! Επόμενο ήταν να διαλυθεί λόγω ευθιξίας η επιτροπή αγώνα, γιατί ο αείμνηστος Νόβας ζήτησε εξηγήσεις! Ετσι ο δρόμος που ήταν να προχωρήσει και να διασχίσει το χωριό σταμάτησε στα ΓΑΥΡΑ και η διάνοιξη εντός έγινε πολύ αργότερα, κανα δυο δεκαετίες!

ΤΕΤΑΡΤΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ

Όταν πρωτοήρθε αυτοκίνητο στα ΓΑΥΡΑ, ο αείμνηστος Αναστάσιος Γ. Αδραχτάς, όλη μέρα έκανε τον ντελάλη σε επάνω και κάτω χωριό και φώναζε: «ΤΖΙΠ ΣΤΑ ΓΑΥΡΑ, ΤΖΙΠ ΣΤΑ ΓΑΥΡΑ»

ΠΕΜΠΤΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ

Το μόνο καλό από την πρώτη διάνοιξη του δρόμου στην τοποθεσία ΦΤΕΡΗ από τους Πλατανιώτες, ήταν που ήρθαν στο φως δυο υπέρωχοι λαξευτοί αρχαίοι τάφοι πολεμιστών στην τοποθεσία «ΜΑΡΜΑΡΑ» που κατέγραψε και στο βιβλίο του ΠΕΡΙΣΤΑ και ο μεγάλος πατριδολάτρης Περιστιάνος γιατρός αείμνηστος Βελαώρας,