ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ PROLEPSIS ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ – ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ – ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

Αποτελέσματα διαβούλευσης για την προώθηση πολιτικών με στόχο την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων στην Υγεία μέσω της αντιμετώπισης της επισιτιστικής ανασφάλειας και της παιδικής παχυσαρκίας

Επιμέλεια Αχιλ. Παπαδιονυσίου

Ολοκληρώθηκε με επιτυχία στις 30 Ιουνίου 2014 η ενημερωτική συνάντηση που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής & Εργασιακής Ιατρικής Prolepsis, με αντικείμενο την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων στην Υγεία. Στην εκδήλωση συμμετείχαν εκπρόσωποι από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και συζητήθηκαν πολιτικές που συμβάλλουν στη μείωση των ανισοτήτων υγείας μέσω της αντιμετώπισης του υποσιτισμού και της παιδικής παχυσαρκίας. 

Σύμφωνα με την κα Λινού, καθηγήτρια της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρο του Ινστιτούτου “PROLEPSIS” «Η επισιτιστική ανασφάλεια και η παχυσαρκία των παιδιών, που επηρεάζονται άμεσα από τα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά της οικογένειας, αποτελούν όψεις του ιδίου νομίσματος με σημαντικές συνέπειες για την υγεία, αλλά και τη νοητική ανάπτυξη και εκπαιδευτική απόδοση των παιδιών. Επιπλέον, η επισιτιστική ανασφάλεια που στις ακραίες της μορφές εκφράζεται με πείνα συμβάλει τα μέγιστα στο φαινόμενο των ανισοτήτων στην υγεία». Η κα Λινού έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο κόστος των ανισοτήτων στην υγεία. Στις ΗΠΑ, υπολογίζεται ότι το κόστος περίθαλψης και η πρόωρη απώλεια ζωής που αποδίδονται στις ανισότητες στην υγεία επιβάρυνε σε μία τριετία τον κρατικό προϋπολογισμό κατά 1,26 τρισεκατομμύρια δολάρια. Παράλληλα, τουλάχιστον το 20-30% της νοσηρότητας οφείλεται στην κακή και ανεπαρκή διατροφή, κυρίως σε πρώιμη ηλικία με αντίστοιχο ποσοστό στο κόστος αντιμετώπισης. Στην Ευρώπη, το 20-30% της παχυσαρκίας στους άνδρες και 40-50% της παχυσαρκίας στις γυναίκες οφείλεται σε κοινωνικοοικονομικές διαφορές. 

Όπως επισημάνθηκε και στην εκδήλωση η μείωση της επισιτιστικής ανασφάλειας κατά 50% έως το 2015, αποτελεί τον υπ’ αριθμ. 1 Αναπτυξιακό Στόχο της Χιλιετίας όπως αποτυπώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2000 στη Διακήρυξη της Χιλιετίας των Ηνωμένων Εθνών. Τα σημαντικότερα θέματα της συνάντησης των εκπροσώπων του δημοσίου τομέα επικεντρώθηκαν στην ανάγκη υλοποίησης ενός ενιαίου προγράμματος δωρεάν σίτισης, σε συνδυασμό με υγιεινή διατροφή στα σχολεία. Παράλληλα, επισημάνθηκε η έλλειψη συστηματικής καταγραφής του φαινομένου της επισιτιστικής ανασφάλειας και της παιδικής παχυσαρκίας σε εθνικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό συζητήθηκε εκτενώς το Πρόγραμμα ΔΙΑΤΡΟΦΗ, το οποίο υλοποιείται για  3^η συνεχή σχολική χρονιά από το Ινστιτούτο Prolepsis με κύρια δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, προσφέροντας καθημερινά δωρεάν υγιεινά γεύματα σε 406 σχολεία με 61.870 μαθητές σε κοινωνικοοικονομικά ευπαθείς περιοχές της χώρας. Είναι ενδεικτικό ότι το 65% των οικογενειών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα παρουσιάζουν επισιτιστική ανασφάλεια, ενώ το 30% των μαθητών είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι και το 9% λιποβαρείς.

Με αφετηρία τα αποδεδειγμένα οφέλη του Προγράμματος ΔΙΑΤΡΟΦΗ συζητήθηκαν τρόποι βιωσιμότητας και επέκτασης του Προγράμματος σε εθνικό επίπεδο. Τα οφέλη αυτά είναι:

·    μείωση της επισιτιστικής ανασφάλειας (κατά 11% το σχολικό έτος 2012-2013)

·    μείωση των υπέρβαρων μαθητών (κατά 9%)

·    βελτίωση των διατροφικών συνηθειών (στο 90% των μαθητών)

·    βελτίωση των σχολικών επιδόσεων στο 60% των μαθητών (σύμφωνα με τις δηλώσεις των γονέων)

Συγκεκριμένα, προτάθηκαν εναλλακτικές πρακτικές σίτισης στα δημόσια σχολεία με γνώμονα την υγιεινή διατροφή των μαθητών και την ταυτόχρονη εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος και της σχολικής κοινότητας (π.χ. ενθάρρυνση της λειτουργίας των σχολικών κυλικείων με αποκλειστική ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης ή με αυτοδιαχείριση από μέλη των σχολικών μονάδων). Επισημάνθηκε η ανάγκη καλύτερης δικτύωσης των υπηρεσιών της δημόσιας διοίκησης (σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο). Προτάθηκε επίσης, η διερεύνηση δυνατοτήτων σύμπραξης με ιδιωτικούς φορείς στο πλαίσιο υλοποίησης εφαρμοσμένων προγραμμάτων προαγωγής υγείας, παιδείας και πολιτισμού με επίκεντρο τους μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης. 

Όσον αφορά στο ισχύον καθεστώς τονίστηκε η ανάγκη αυστηρής εφαρμογής του υπάρχοντος νομικού πλαισίου σχετικά με τα επιτρεπόμενα προϊόντα διάθεσης στα σχολικά κυλικεία. Ειδικότερα, η  εντατικοποίηση των ελέγχων και επικαιροποίηση του κυρωτικού πλαισίου για την επίτευξη μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας κατά την εφαρμογή του.  

Στο πλαίσιο της διαβούλευσης των εκπροσώπων του ιδιωτικού τομέα, συζητήθηκαν τα οφέλη του ιδιωτικού τομέα από την υποστήριξη προγραμμάτων που προωθούν τη σιτιστική και διατροφική ασφάλεια στους μαθητές. Ειδικότερα, επισημάνθηκαν οι πολλαπλές θετικές συνέπειες από τη βελτίωση της υγείας, τη μείωση της σχολικής διαρροής και τη βελτίωση των σχολικών επιδόσεων. Οι δείκτες αυτοί σχετίζονται άμεσα με την παραγωγικότητα του μελλοντικού ανθρώπινου δυναμικού και τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας. Επιπλέον, η υποστήριξη τέτοιων δράσεων στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης ενισχύει το κοινωνικό πρόσωπο των επιχειρήσεων. 

Στη συνάντηση συμμετείχαν εκπρόσωποι των υπουργείων Υγείας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στελέχη από την Περιφέρεια Αττικής, τον δήμο Αθηναίων και Αιγάλεω, το ΚΕΕΛΠΝΟ, εκπρόσωποι από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση καθώς και εκπρόσωποι από ιδιωτικές εταιρείες. Τα συμπεράσματα της εκδήλωσης θα συμπεριληφθούν σε προτεινόμενο σχέδιο πολιτικής, το οποίο θα προωθηθεί σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού Προγράμματος DRIVERS. Στόχος είναι η προώθηση και ενίσχυση πολιτικών που συμβάλλουν στην άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων στην υγεία μέσω της διασφάλισης της σιτιστικής και διατροφικής ασφάλειας των παιδιών.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνείτε:

 κ. Γιάννη Κουτελίδα, στο 210-6255700  ή στο 6936-631702,

email: i.koutelidas@prolepsis.gr και να επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες: Πρόγραμμα “DRIVERS FOR HEALTH EQUITY”:

http://www.prolepsis.gr/new/gr/Projects/42/DRIVERS-for-health-equity.html, http://health-gradient.eu/ και Πρόγραμμα ΔΙΑΤΡΟΦΗ: http://diatrofi.prolepsis.gr/.